Sauron (qya. ohydny) lub Gorthaur Okrutny – upadły Majar, przed buntem uczeń Valara Aulëgo, potem sługa Morgotha. Po jego upadku stał się niejako następcą i kontynuatorem idei mistrza. Był twórcą Jedynego Pierścienia dzięki czemu mógł kontrolować Pierścienie Władzy. Z tego powodu nazywany był Władcą Pierścieni. Sauron początkowo mógł objawiać się pod dowolną postacią, jednak podczas upadku Númenoru utracił tę zdolność. Potem ukazywał się jako ognisty duch w wielkiej, stalowej zbroi lub wielkie, przerażające oko bez powieki nazywane Okiem Saurona, które było równocześnie jego godłem.
Pierwsza Era
Sauron nosił pierwotnie imię Mairon. Został stworzony przez Eru przed zaraniem czasów i zapewne brał udział w Ainulindalë. Pierwotnie był uczniem Aulëgo, jednak przeszedł na stronę Melkora, stając się szybko jego najwierniejszym i najpotężniejszym sługą. Dowodził Angbandem, w czasie Wielkiej Bitwy Potęg uniknął schwytania, a kiedy Morgoth powrócił z niewoli, ponownie wstąpił na służbę do niego.
Był prawą ręką Morgotha. Kiedy ten wyruszył do Hildórien, kiedy przebudzili się tam ludzie, to właśnie Sauron objął tymczasowo dowodzenie w wojnach z elfami.
Kiedy Valarowie zdobyli Angband, nie złapali Saurona. Od tamtego czasu jego los był niepewny. Ostatecznie pojawił się wśród Elfów, jako jeden z nich.
Druga Era
Sauron z pierscieniem
Pierścienie Władzy
W Drugiej Erze Sauron pomógł elfom stworzyć Pierścienie Władzy; trzy klejnoty otrzymali elfowie, siedem przypadło Krasnoludom, zaś dziewięć - ludziom. Jednak prawdziwym jego celem była władza nad wszystkimi stworzeniami. Wykuł więc sam sekretnie w ogniach Góry Przeznaczenia Jedyny Pierścień. Dawał mu on ogromną siłę i moc panowania nad resztą Pierścieni. Kiedy wykucie Jedynego wyszło na jaw, Sauron ukrył się w Mordorze, gdzie zebrał armię Orków, należących niegdyś do Morgotha. Udało mu się zdobyć część Pierścieni Krasnoludów oraz wszystkie Pierścienie ludzi, których właścicieli zamienił w Upiory Pierścienia - Nazgûle. Pomimo swych starań, nie odnalazł klejnotów Elfów, które
zostały przez nich ukryte.
W Númenorze
Pod koniec Drugiej Ery Númenorejczycy zaniepokoili się rosnącą potęgą Saurona, który zaczął atakować ich posiadłości w Śródziemiu. W 3261 roku król Númenoru Ar-Pharazôn na czele wielkiej armii wyruszył do niego. Wylądował w Umbarze i pomaszerował w kierunku Mordoru. Potęga zamorskiego władcy była tak wielka, że wszyscy dowódcy ze strachu opuścili Saurona. On sam wiedział, że nie ma szans w starciu z wrogiem i w 3262 roku postanowił ukorzyć się przed Ar-Pharazônem. Mroczny Władca został wzięty do niewoli i przewieziony do Númenoru. W rzeczywistości był to jego podstęp. Z czasem Sauron zdołał wkraść
Sauron jako Annatar
się w łaski władcy, a po trzech latach stał się jego głównym doradcą. Rządy Ar-Pharazôna, który pozostawał pod jego wpływem były bardzo krwawe: prześladowano Wiernych, w Świątyni Melkora zaczęto składać ofiary z ludzi, a z podległymi mieszkańcami Śródziemia odnoszono się jak z niewolnikami. Ścięto także drzewo Nimloth. Obawiając się starości władca zmanipulowany przez Saurona postanowił podbić Aman, w celu zyskania nieśmiertelności. Przez 9 lat trwały zbrojenia. W końcu, w 3319 roku jego Wielka Armada wyruszyła na zachód. Kiedy jednak tylko dotarła do brzegów kraju Valarów, wszyscy, łącznie z monarchą zginęli. Valarowie poprosili o pomoc samego Iluvatara, który osobiście interweniował w Ardzie. Usunął Aman z jej obrębu, przemienił jej kształt z płaskiego w kulisty oraz zniszczył Númenor. Prawie wszyscy jego mieszkańcy zginęli, uratowała się tylko garstka Wiernych z Elendilem na czele, którzy zawczasu opuścili wyspę na okrętach i pożeglowali do Śródziemia. W czasie zagłady Sauron stracił swoją cielesną powłokę. Jego duch powrócił do Mordoru i zaczął odbudowywać jego potęgę. Utracił jednak zdolność przybierania pięknej postaci. Odtąd ukazywał się jako ogromne, płonące oko lub wysoka postać w żelaznej zbroi.
Wojna z Ostatnim Sojuszem
Oko Saurona
Kiedy został zawiązany Ostatni Sojusz Elfów i Ludzi, forteca Mordoru, Barad-dûr, została oblężona. Sauron walczył z Elendilem i Gil-galadem, którzy pokonali go, sami ginąc. Isildur odciął Jedyny Pierścień z ręki Saurona resztkami Narsila, miecza swego ojca. Po bitwie Isildur udał się wraz z Elrondem do wnętrza Orodruiny by zniszczyć Pierścień, lecz zachłanność, wielka słabość wszystkich ludzi sprawiła, że Isildur zachował go dla siebie. Duch Saurona ukrył się w Wielkim Zielonym Lesie. Tam zaczęła się odradzać jego potęga i Cień padł na las, który zaczęto nazywać Mroczną Puszczą.
Trzecia Era
Pod koniec Trzeciej Ery siły zła ponownie się przebudziły. Duch Saurona, ukrywający się dotąd w Mrocznej Puszczy, powrócił do Mordoru, przybierając postać ognistego oka bez powieki. O ile w Drugiej Erze czuł się sługą Morgotha, to w Trzeciej Erze był panem sam dla siebie. Władca Ciemności rozpoczął odbudowę swej dawnej potęgi, nieustannie szukając Jedynego Pierścienia.
Oko Saurona
Ten znajdował się przez długi czas w jaskini Golluma, jednak został zabrany stamtąd przez hobbita Bilbo Bagginsa, który przechodził przez Góry Mgliste wraz z Kompanią Thorina. Przez to, że podczas gry w zagadki wyjawił swoje nazwisko i miejsce zamieszkania, Sauron dowiedział się o miejscu przechowywania Pierścienia. Wysłał Nazgûli do Shire, by odzyskały klejnot, jednak nie udało im się dopaść Powiernika Pierścienia. Aby unicestwić Saurona należało zniszczyć Pierścień Władzy. Frodo Baggins podjął się tej misji i kiedy cisnął go w ogień Góry Przeznaczenia, Sauron został pokonany. Razem ze zniszczeniem Pierścienia stał się bezsilnym duchem, pozbawionym ciała.
Sauron w Dol Guldur
Imiona i postacie Saurona
W notatkach J.R.R. Tolkiena znaleziono kilka informacji o imionach Saurona. Przed przejściem na służbę do Melkora nazywał się Mairon (qya. Godny Podziwu). Tego imienia używał aż do Upadku Númenóru, kazał też nazywać się Tar-Maironem. Kiedy zbiegł przed sądem Valarów, przybrał imię Annatara, Pana Darów, by móc łatwiej kontaktować się z elfami. Używał oprócz tego imienia Aulëndil (qya. oddany Aulëmu) oraz Artano (qya. Wielki Kowal). Znana jest archaiczna forma imienia Sauron – Thauron – lecz nie wiadomo, czy była faktycznie używana.
*źródła - Śródziemie Wiki